Een fijne wei met Agrobs graszaad

Afgelopen najaar hebben we op onze social media foto’s geplaatst van onze wei, opnieuw ingezaaid met Agrobs Pre Alpin graszaad. Daarop kwamen veel reacties. De ideale zaai momenten zijn in oktober en maart-april. Dus hoog tijd om hierover onze ervaringen tot nu toe te delen in onze blog.

Paarden wei verbetering:

Ten eerste waarom zou je bezig willen zijn met weideverbetering?
Nou daarvoor zijn best een aantal goede argumenten te bedenken, zoals:

1. De gezondheid van je paard. Je hoort het eigenlijk best vaak in paardenland. “Mijn paard kan niet op de wei, want dan krijgt hij last van … “ of “Mijn paard kan alleen met graasmasker op de wei, want anders wordt hij te dik”. Ik kan je helaas niet garanderen dat deze problemen zijn op te lossen met weide verbetering en beter weide management. Maar mogelijk kan het wel helpen en dat maakt jouw leven als paardeneigenaar een stukje makkelijker.
   
   Wist je bijvoorbeeld dat het grootste gedeelte van de Nederlandse weiden is aangelegd voor koeien en dat koeienweidemanagement behoorlijk verschilt ten opzichte van paarden? Een groot verschil tussen deze dieren; koeien zijn productie dieren en zetten al dat gras om in grote hoeveelheden vlees of melk. Hiervoor moeten ze hard werken en hebben ze veel rijke voeding nodig: gras rijk aan suiker en eiwit.
   
   Dat hoeft een paard niet. Paarden worden dan wel gereden, maar in de natuur leggen paarden al foeragerende tussen de 20 en 60 km per dag af. Dit is veel meer dan de inspanning die paarden vaak bij ons leveren. Uitzonderingen daargelaten, de meeste paarden in Nederland hoeven niet zo hard te werken. Daardoor zorgen te veel suikers en energie in de voeding vaak voor gezondheidsproblemen, dus zou je zeggen een paard moet minder eten.
   
   Lastig punt, het spijsverteringskanaal van je paard is erop gemaakt om de hele dag door kleine hoeveelheden voedsel te verteren. Dat komt omdat op de steppes waar paarden vroeger leefden maar weinig voedzaam eten was, dus aten ze overal kleine beetjes en liepen ze grote afstanden om die kleine beetjes te verzamelen om zo voldoende voedsel binnen te krijgen. Het spijsverteringskanaal heeft zich daarop aangepast en kan, ondanks dat onze paarden al jaren niet meer op steppes leven, nog steeds niet goed tegen langdurig geen voedsel (ze hebben namelijk geen galblaas zoals wij) of te voedzaam voedsel (denk aan koliek door rijk voorjaarsgras). Een paard haalt van nature zijn energie uit vezelrijk voedsel wat in de blindedarm en dikke darm door bacteriën verteerd wordt. Een ander verschil tussen koeien en paarden is dat koeien in hun bovenkaak geen snijtanden hebben en dus het gras “plukken” met hun tong en het gras daardoor niet zo kort kunnen afgrazen. Een paard heeft wel snijtanden en kan het gras daarom millimeter kort afgrazen, wat zeer nadelig is voor het gras en je bodem. Het groeipunt van gras ligt dicht bij de bodem, als een paard dit opeet duurt het veel langer voordat het gras weer aan kan groeien (en dat groeipunt bevat ook nog veel suiker en fructaan!). Daarnaast geen gras zorgt voor snellere verdroging van de bodem en onkruiden krijgen meer kans. Een paard heeft dus gras nodig wat eigenlijk voedingsarm is (weinig suiker en fructaan bevat) en vezelrijk is. Op vezelrijk voedsel moeten ze lang kauwen en waardoor er regelmatig speeksel aangemaakt wordt wat de pH in de maag neutraliseert en maagzweren voorkomt. Vervolgens wordt het langzaam verteert in de dikke en blinde darm. Daarnaast moet het gras er ook tegen kunnen dat het soms te kort wordt afgegeten en er een sprintje op wordt getrokken. Een heel ander soort gras dus als de hoog productieve koeien.
   
   
2. Verbetering van je weide & eigen ruwvoer productie. De meeste paardeneigenaren produceren geen eigen hooi omdat het perceel te klein is. Je perceel is vaak alleen voldoende voor weidegang. Als je weidemanagement dan een beetje in de vingers hebt, kan het best een verschil maken hoeveel (gezond) gras er op jouw perceel groeit. Meer gras betekend minder hooi voeren in de zomer wat bespaart in de ruwvoer kosten. Maar heb je de luxe dat je perceel groot genoeg is om ook een deel te hooien? Ook dan is het goed om te kijken naar de grassoorten zodat je hooi een gezonde, vezelrijke voedingsbron is voor je paarden in de winter.
   
   
3. Bijdragen aan biodiversiteit. Ik schreef hierboven al, de meeste weides in Nederland worden of werden beheerd voor koeien. Hierop staat vaak het zeer eentonige en voedingsrijke Engelse of Italiaanse raaigras. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor variatie in soorten grassen en kruiden, ook voor koeien. Dit is niet alleen positief voor de koeien, maar ook voor klein wild, vogels en insecten. Als paardenwei eigenaar kan je hieraan ook bijdragen door ook jouw wei te voorzien van meer variatie aan grassoorten, kruiden en eetbare bloemen.

Over Agrobs graszaden

Agrobs heeft 3 verschillende zaadproducten:

1. Pre Alpin graszaad. Een graszaad mengsel speciaal door Agrobs ontwikkeld voor paarden met daarin ook een grote variatie aan kruiden. Deze gras kruiden mix is aan te raden bij moeilijke omstandigheden zoals droogte, verdichting of veel onkruid.
2. Sensitiv graszaad. Een graszaad mengsel, ook door Agrobs ontwikkeld speciaal voor paarden. Maar hieraan zijn geen kruiden toegevoegd. Deze graszaad mix is aan te raden voor sobere paardenrassen en paarden met een gevoelige stofwisseling.
3. Kräutermix kruidenzaad. Een eetbaar kruidenmengsel voor paarden waarmee je de biodiversiteit van je wei kunt vergroten.

De Agrobs graszaad mengsels zijn in principe voor alle grondsoorten geschikt. Echter de ene grondsoort is wel gemakkelijker als de andere. Graszaden kiemen het makkelijkste op zand-lemige losse bodems. Maar niet iedereen heeft deze ideale bodem natuurlijk tot zijn beschikking, ook wij niet, wij zitten op kleigrond.

Agrobs raadt aan voor bodems met minder gunstige omstandigheden, te kiezen voor Agrobs Pre Alpin graszaad. Agrobs Pre Alpin graszaad bevat in tegenstelling tot de andere twee grasmengsels, 20% Engels raaigras. Dit is een sterke grassoort die niet per definitie wordt aangeraden voor paarden. Hij heeft een hoge voedingswaarde, hoog in suiker (reminder: je zou liever een lagere voedingswaarde zien in paardengras) en vormt maar langzaam vezels en concurreert met ander gras. Wel heeft hij dichte bodem/wortel structuur daardoor kan het beter tegen sprintjes. Maar heb je te maken met veel onkruid dan is het fijn om Engels raaigras erbij te hebben, Engels raaigras concurreert namelijk ook met onkruid, iets wat veel andere grassoorten niet goed kunnen. Het kan ook beter tegen droogte en zorgt voor een stevige graszode die tegen de sprintjes van je paard kan en het korte afgrazen. Sommige kruiden in dit grasmengsel hebben langere/stevigere wortels als standaard gras, daarmee helpen ze bodem verdichting te verminderen. Vandaar dat in minder ideale bodem situaties het toch raadzaam kan zijn voor Agrobs Pre Alpin graszaad te kiezen ondanks dat dit product ook Engels raaigras bevat. Laat je niet afschrikken door het aandeel Engels raaigras want de overige 80% bevat wel gezondere grassen en kruiden voor je paard om een gezonde balans aan te brengen in dit grasmengsel.

Ben jij de gelukkige eigenaar of beheerder van een perceel met goede bodem dan kan je ook voor Agrobs Sensitiv graszaad kiezen, hierin zit geen Engels raaigras waardoor het beter geschikt is voor sobere paarden. Het bevat echter geen kruiden. Ben je dubbel gelukkig en heb je ook geen paarden met een gevoelige stofwisseling dan kan je door Agrobs Sensitiv eenvoudig de Agrobs Kräutermix mengen. Hierdoor zaai je ook een grote variatie aan gezonde eetbare kruiden in je wei.

Wanneer ga je zaaien?

De beste periode om gras te zaaien is in het voorjaar of najaar. Het is belangrijk dat er voldoende bodemvocht en warmte is en dat er geen nachtvorst verwacht wordt. In de zomer is er vaak een gebrek aan vocht en in de winter heb je nachtvorst wat er beide voor zorgt dat het gras niet goed ontwikkeld. Dus deze twee periodes vallen af. Voor zowel het voorjaar als najaar geldt, hoe vroeger hoe beter, want dan heeft je gras over het algemeen een eenvoudige goede start! Oktober, maart en april zijn daarom echte aanraders qua tijdstip.

Hoe pak je het inzaaien aan?

Dat kan ik helaas niet voor iedere situatie beschrijven hier. Het is namelijk afhankelijk van een aantal factoren. De belangrijkste, wat is de actuele status van het perceel wat je opnieuw wil inzaaien? Vragen die je jezelf moet stellen:

1. Wat groeit er nu op mijn perceel? Groeit er gras, welke soorten zijn dit dan?
2. Heb ik te maken met hardnekkige (giftige) onkruiden welke ongewenst zijn in de weide?
3. Ga je (her)inzaaien of doorzaaien? Is meer dan 50% van je bodem bedekt met onkruid of kluitloos gras? Kies dan voor herinzaaien.
4. Wat voor grondsoort is mijn perceel? Je kan informatie vinden over je grondsoort op de volgende website: https://www.goedbodembeheer.nl/nederland-per-bodemtype
5. Is mijn bodem, droog, nat of verdicht?
6. Ga je zelf inzaaien of schakel je de hulp van een loonwerker in?

Bekijk je bodem eens in detail, steek een schep in de grond en bekijk hoeveel bodemleven (wormpjes en insecten) je aantreft. Weinig wormen betekend vaak meer verdichting, veel wormen is juist positief.

Het inzaaien kan je vervolgens verdelen in drie stappen:

1. Voorbereiding. De bodem voorbereiden op het nieuwe graszaadmengsel. Bijvoorbeeld de oude graszode tweemaal frezen.
2. Zaaien. Het zaaien moet 1cm diep gebeuren. Voor (her)inzaaien gebruik je 30 kg/ha Pre Alpin graszaad of 40 kg/ha Sensitiv graszaad. Voor doorzaaien gebruik je 10-20 kg/ha, afhankelijk van de staat van je perceel. Doorzaaien met de kruidenmix doe je met 1-2 kg/ha. De kruidenmix is ongeschikt voor volledig opnieuw inzaaien.
3. Groei en ontwikkeling. Na het zaaien wordt je geduld op de proef gesteld. Eerst moet het zaad kiemen en dan kan het nieuwe gras gaan groeien. Het nieuwe gras moet zowel boven- als ondergronds groeien. Het moet ook ondergronds wortelen dus is niet direct geschikt om je paard op los te laten, ook al staat er al een mooi laagje gras op. Wacht minimaal een half jaar met weiden, maar als het kan nog langer. Heb je de mogelijkheid om eerst een keer het perceel te hooien dan is dat over het algemeen erg fijn voor het ontwikkelen van de graszoden. Het geeft de wortels langer de kans te ontwikkelen en kunnen daardoor beter tegen de sprintjes van je paard.

Onze eigen wei met Agrobs Pre Alpin graszaad

In november 2020 hebben wij onze eigen wei opnieuw ingezaaid met Agrobs Pre Alpin graszaad. Het perceel was voorheen een koeienwei en er stond voornamelijk Engels raaigras. November was voor het mooie iets te laat, maar we kregen gelukkig geen vroege nachtvorst. Twee weken voorafgaand aan het inzaaien hebben wij de oude graszode gefreesd. Op het moment van inzaaien heeft de loonwerker nogmaals gefreesd en direct daarna ingezaaid.

In de vroege zomer van 2021 is het perceel gehooid en in het najaar van 2021 begraast door jonge koeien. Mijn paarden zijn januari 2022 naar het perceel (de paddock paradise) verhuisd en vanaf mei 2022 krijgen ze door middel van strook beweiding het (lange!) gras aangeboden. Met de strookbeweiding zorg ik ervoor dat het gras wat ze krijgen aanboden lang is, minimaal 50cm hoog, waardoor het naar verhouding veel meer vezels bevat en minder suiker en fructaan. Ook helpt het bij voorkomen dat ze het gras niet te kort afgrazen. De strook die opgegeten is, wordt ook direct weer voor ze afgesloten. Zodat de graszode niet wordt vertrapt en te kort wordt afgegeten. De graszode begint de dag erna al aan het herstel en twee dagen later zie je het gras alweer groeien. Daarmee realiseer je hoge grasopbrengsten. Ik heb het perceel verdeeld in vier weitjes en ieder weitje weer in diverse stroken. Alle stroken komen om de beurt aan de beurt. Dat betekend niet dat mijn hele wei vol staat met palen voor iedere strook,  alleen de 4 weides zijn afgerasterd. De stroken schuif ik na ieder grasmoment op met behulp van prikpaaltjes.  

Agrobs adviseert ieder jaar onderhoud te doen aan je graszode en door te zaaien waar nodig. In het najaar van 2022 heb ik voor het eerst een paar stukjes door gezaaid welke door het begrazen van de koeien in het najaar van 2021 waren beschadigd. Nu is het nog even afwachtten hoe deze stukken het doen van de zomer als de paarden er weer op mogen.  

Bedankt voor het lezen van deze blog. Mocht je meer willen weten, stel gerust een vraag.

Whatsapp: 06 39755891
Email: [email protected]